Właśnie teraz, na początku marca jest dobry czas na to, aby zaplanować swój tegoroczny ogródek. Dobre rozplanowanie grządek może być kluczowym czynnikiem decydującym o wielkości zbiorów. Warto uwzględnić tutaj uprawę współrzędną oraz wysianie ziół odstraszających szkodniki. Dobrze wziąć też pod uwagę wrodzone sympatie i antypatie warzyw.
Co to jest uprawa współrzędna roślin?
O współrzędnej uprawie można przeczytać już w podręcznikach dla agronomów z początku XX wieku, jest to więc znana i praktykowana od lat metoda mówiąca o tym, że rośliny są bardzo podobne do ludzi – jedne się wzajemnie tolerują, inne wspierają, jeszcze inne ze sobą walczą. Uprawa współrzędna polega na odpowiednim dobraniu sąsiedztwa roślin tak, aby wzajemnie chroniły się przed szkodnikami czy chorobami. Mogą dodawać sobie wzajemnie siły lub pomagać we wzajemnym wzroście (np. fasola wspinająca się po kukurydzy lub rukola zagłuszająca chwasty).
W uprawie współrzędnej liczy się nie tylko o to, aby rośliny wzajemnie się wspierały. Ważne jest także to, że taka metoda uprawy może zmylić szkodniki. Dzięki temu, że na niewielkim areale będą rosły różnorodne rośliny a w powietrzu będzie roznosiła się woń kilku rodzajów warzyw i ziół, szkodnikom trudniej będzie namierzyć swój cel a warzywa odwdzięczą się za to obfitym plonem.
Jakie warzywa sadzić obok siebie?
Ogórek
Pomocnicy: groch zwyczajny, czosnek, bazylia (chroni przed mączniakiem)
Ziemniak
Pomocnicy: aksamitka i nagietek lekarski (chronią przed nicieniami), cebula, fasola, groch, szpinak
Wrogowie: pomidory, buraki, kapusta, seler
Pomidor
Pomocnicy: bazylia i czosnek (zwalczają mączniaka), papryka, sałata, dziki czosnek, szpinak, fasola, seler, cebula, pietruszka, kapusta
Wrogowie: ziemniaki, groch, ogórek, koper włoski, burak
Papryka
Pomocnicy: sałata, ogórki, pomidory, kalarepa
Wróg: fasola
Fasola
Pomocnicy: cząber, kukurydza (może się po niej wspinać)
Groch
Pomocnicy: ogórek, koper włoski, warzywa kapustne, marchew, sałata głowiasta, kukurydza (może się po niej wspinać)
Bób
Pomocnicy: kalarepa, szpinak, sałata, koperek
Pasternak
Pomocnicy: cebula, dziki czosnek, wężymord, sałata
Marchew
Pomocnicy: dziki czosnek, cebula, wężymord, sałata
Pietruszka
Pomocnik: pomidor
Wrogowie: sałata, kapusta
Seler
Pomocnicy: kapusta, groch, ogórek, fasola, dziki czosnek, karczoch, kalarepa
Wróg: ziemniaki
Burak
Pomocnicy: mięta, sałata, rzodkiew, kapusta, fasola, groch
Kapusta
Pomocnicy: aksamitka i nagietek lekarski (chronią przed nicieniami), mięta i bazylia (zawarte w nich olejki eteryczne ochronią kapustę przed szkodnikami)
Cukinia i dynia
Pomocnicy: fasola, pomidory, kukurydza
Kukurydza
Pomocnicy: sałata (do przykrycia ziemi), fasola, pomidory, groch
Koperek
Pomocnicy: ogórek, sałata, marchew
Szpinak
Pomocnicy: sałata, rzodkiewka, fasola, groch, ogórki
Wrogowie: buraki, cebula
Sałata
Pomocnicy: mięta, szpinak, cebula, fasola, dziki czosnek, rzodkiewka, kalarepa, kapusta
Czosnek
Pomocnicy: większość warzyw
Wrogowie: fasoli, kapusty, grochu
Cebula i por
Pomocnicy: buraki, cykoria, sałata, wężymord, rzodkiewka, ziemniaki, marchew, pasternak
Wrogowie: kapusta, fasola, groch
Powyższe zestawienie stworzyłam na podstawie książki “Permakultura Seppa Holzera” i swoich własnych doświadczeń i zapisków. Jeśli macie jakieś inne sprawdzone sąsiedztwa, dajcie znać.
